4 Δεκεμβρίου 2013, καὶ ὥρα 10:02.

Μία ἐξέχουσα παρένθεσις.
Ὡς γνωστὸν, μεταφράζω Ἀρχαίους Ἕλληνες Λυρικοὺς
ἀπὸ τὸ βιβλίο τῶν Βίκτωρος Δ. Κρητικοῦ - Μιλτιάδου Τσέλιου,
γιὰ τὴν Γ΄Λυκείου, 1980.
Στὸ 29ον,
ἔδωσα τοὺς στίχους 1 -32 ἀπὸ τὶς Ὑποθῆκες στὸν ἑαυτό του, τοῦ Σόλωνος.
~~
Στὸ μάθημα τῆς κας Χρύσας Ε. Ἀλεξοπούλου, ποὺ γίνεται ἀπὸ τὸ βιβλίο της:
"Ἀπὸ τὸν ἀνατρεπτικὸ ἰαμβογράφο Ἀρχίλοχο στὸν λυρικὸ ἀφηγητὴ Βακχυλίδη"
ὑπάρχει καὶ τὸ ὑπόλοιπο αὐτῆς τῆς μοναδικῆς πλήρους ἐλεγείας τοῦ Σόλωνος
ποὺ ἔφθασε ὥς ἐμᾶς καὶ τὴν ὁποία δὲν ἔχει τὸ βιβλίο ποὺ διαθέτω.
Ἔτσι,
δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ παραλείψω κάτι τόσο πολύτιμο.
Μόνο ποὺ - νὰ ἡ ἐξέχουσα παρένθεσις - ἡ μετάφρασις θὰ εἶναι τῆς ἰδίας ἐκλεκτῆς καί, ἀπὸ μάθημα σὲ μάθημα, ὅλο καὶ πιὸ ἀγαπητῆς κας καθηγητρίας.
~~
30ον

Σόλωνος: Ὑποθῆκες στὸν ἑαυτό του. 

Συνέχεια, στίχοι 33 - 76.
θνητοὶ δ᾽ ὧδε νοέομεν ὁμῶς ἀγαθός τε κακός τε,
εὖ ῥεῖν ἣν αὐτὸς δόξαν ἕκαστος ἔχει,
πρίν τι παθεῖν· τότε δ᾽ αὖτις ὀδύρεται· ἄχρι δὲ τούτου
χάσκοντες κούφαις ἐλπίσι τερπόμεθα.
χὤστις μὲν νούσοισιν ὑπ᾽ ἀργαλέῃσι πιεσθῇ,
ὡς ὑγιὴς ἔσται, τοῦτο κατεφράσατο·
ἄλλος δειλὸς ἐὼν ἀγαθὸς δοκεῖ ἔμμεναι ἀνήρ,
καὶ καλὸς μορφὴν οὐ χαρίεσσαν ἔχων·
εἰ δέ τις ἀχρήμων, πενίης δέ μιν ἔργα βιᾶται,
κτήσασθαι πάντως χρήματα πολλὰ δοκεῖ.
σπεύδει δ᾽ ἄλλοθεν ἄλλος· ὁ μὲν κατὰ πόντον ἀλᾶται
ἐν νηυσὶν χρῄζων οἴκαδε κέρδος ἄγειν
ἰχθυόεντ᾽ ἀνέμοισι φορεόμενος ἀργαλέοισιν,
φειδωλὴν ψυχῆς οὐδεμίαν θέμενος·
ἄλλος γῆν τέμνων πολυδένδρεον εἰς ἐνιαυτὸν
λατρεύει, τοῖσιν καμπύλ᾽ ἄροτρα μέλει·
ἄλλος Ἀθηναίης τε καὶ Ἡφαίστου πολυτέχνεω
ἔργα δαείς χειροῖν ξυλλέγεται βίοτον,
ἄλλος Ὀλυμπιάδων Μουσέων πάρα δῶρα διδαχθείς,
ἱμερτῆς σοφίης μέτρον ἐπιστάμενος·
ἄλλον μάντιν ἔθηκεν ἄναξ ἑκάεργος Ἀπόλλων,
ἔγνω δ᾽ ἀνδρὶ κακὸν τηλόθεν ἐρχόμενον,
ᾧ συνομαρτήσωσι θεοί· τὰ δὲ μόρσιμα πάντως
οὔτε τις οἰωνὸς ῥύσεται οὔθ᾽ ἱερά·
ἄλλοι Παιῶνος πολυφαρμάκου ἔργον ἔχοντες
ἰητροί· καὶ τοῖς οὐδὲν ἔπεστι τέλος·
πολλάκις δ᾽ ἐξ ὀλίγης ὀδύνης μέγα γίγνεται ἄλγος,
κοὐκ ἄν τις λύσαιτ᾽ ἤπια φάρμακα δούς·
τὸν δὲ κακαῖς νούσοισι κυκώμενον ἀργαλέαις τε
ἁψάμενος χειροῖν αἶψα τίθησ᾽ ὑγιῆ.
Μοῖρα δέ τοι θνητοῖσι κακὸν φέρει ἠδὲ καὶ ἐσθλόν,
δῶρα δ᾽ ἄφυκτα θεῶν γίγνεται ἀθανάτων.
πᾶσι δέ τοι κίνδυνος ἐπ᾽ ἔργμασιν, οὐδέ τις οἶδεν
πῇ μέλλει σχήσειν χρήματος ἀρχομένου·
ἀλλ᾽ ὁ μὲν εὖ ἔρδειν πειρώμενος οὐ προνοήσας
ἐς μεγάλην ἄτην καὶ χαλεπὴν ἔπεσεν,
τῷ δὲ κακῶς ἔρδοντι θεὸς περὶ πάντα δίδωσιν
συντυχίην ἀγαθήν, ἔκλυσιν ἀφροσύνης.
πλούτου δ᾽ οὐδὲν τέρμα πεφασμένον ἀνδράσι κεῖται·
οἳ γὰρ νῦν ἡμέων πλεῖστον ἔχουσι βίον,
διπλάσιον σπεύδουσι· τίς ἂν κορέσειεν ἅπαντας;
κέρδεά τοι θνητοῖς ὤπασαν ἀθάνατοι,
ἄτη δ᾽ ἐξ αὐτῶν ἀναφαίνεται, ἣν ὁπότε Ζεὺς
πέμψῃ τεισομένην, ἄλλοτε ἄλλος ἔχει.
Πιστὴ ἀντιγραφὴ Ἰ.Λ.Σκ.
~~~~
Οἱ θνητοὶ ἔτσι σκεφτόμαστε καὶ ὁ καλὸς καὶ ὁ κακὸς τὸ ἴδιο,
ὅτι θὰ γίνει ἡ σκέψη ποὺ ὁ καθένας ἔχει,
πρὶν πάθει κάτι· κι’ ὅταν πάθει, τότε πάλι ὀδύρεται· καὶ μέχρι τότε,
χάσκοντας μὲ κούφιες ἐλπίδες, χαιρόμαστε·
κι’ ὅποιος χτυπηθεῖ ἀπὸ βαριὲς ἀρρώστιες,
πῶς θὰ γίνει ὑγιής, σκέπτεται·
κι’ ὁ ἄλλος ὁ δειλὸς νομίζει ὅτι εἶναι γενναῖος,
κι ὁ ἄσχημος ὅτι εἶναι ὄμορφος·
καὶ ἄν κάποιος εἶναι φτωχὸς καὶ βασανίζεται ἀπὸ τὰ δεινὰ τῆς φτώχειας,
νομίζει ὅτι ὁπωσδήποτε θὰ ἀποκτήσει χρήματα πολλά·
καὶ ὁ καθένας ἀπ' ἀλλοῦ προσπαθεῖ· ἄλλος πλανιέται
στὴν ἰχθυόεσσα θάλασσα μέσα στὰ πλοῖα, γιὰ νὰ κερδίσει χρήματα
καὶ δέρνεται ἀπὸ τοὺς ἄγριους ἀνέμους,
χωρὶς νὰ λυπᾶται γιὰ τὴ ζωή του·
ἄλλος καλλιεργώντας τὴν πολύδεντρη γῆ ὅλον τὸν χρόνο
δουλεύει, καὶ μόνο σκέφτεται τὰ καμπύλα ἄροτρα·
ἄλλος μαθαίνοντας τῆς Ἀθηνᾶς καὶ τοῦ πολύτεχνου τοῦ Ἥφαιστου
τὰ ἔργα μαζεύει περιουσία,
ἄλλον ὁ εὔστοχος ὁ βασιλιὰς Ἀπόλλων τὸν ἔκανε μάντη
καὶ γνωρίζει τὸ κακὸ ποὺ ἔρχεται στὸν ἄνθρωπο ἀπὸ μακριὰ
καὶ αὐτὸν τὸν συντροφεύουν οἱ θεοί· πάντως ὅσα ἔρχονται ἀπὸ τὴν
Μοῖρα οὔτε κανένας οἰωνὸς οὔτε τὰ ἱερὰ θὰ τὰ ἐμποδίσουν·
ἄλλοι κατέχουν τὸ ἔργο τοῦ Παιῶνος μὲ τὰ πολλὰ τὰ φάρμακα,
οἱ γιατροί· κι αὐτοὶ κανένα ἀποτέλεσμα δὲν ξέρουν·
πολλὲς φορὲς μάλλιστα ἀπὸ μικρὸ πόνο γίνεται μεγάλο κακὸ
καὶ κανεὶς δὲν μπορεῖ νὰ τὸ θεραπεύσει δίνοντας φάρμακα
καταπραϋντικά· αὐτὸν δὲ ποὺ βασανίζεται ἀπὸ κακὲς καὶ σκληρὲς
ἀρρώστιες, ἀκουμπώντας μὲ τὰ χέρια του γρήγορα τὸν θεραπεύει·
ἡ Μοῖρα φέρνει στοὺς θνητοὺς τὸ κακὸ ἤ τὸ καλό,
δῶρα ἀναπόφευκτα τῶν ἀθανάτων θεῶν·
γιὰ ὅλους ὑπάρχει κίνδυνος ἀπὸ τὶς πράξεις καὶ κανεὶς δὲν ξέρει
ποῦ θὰ καταλήξει μιὰ ὑπόθεση ποὺ ἄρχισε·
ἀλλ' αὐτὸς ποὺ προσπαθεῖ νὰ εὐτυχήσει χωρὶς νὰ προνοήσει
σὲ μεγάλη καὶ δύσκολη συμφορὰ πέφτει,
ἐνῶ σ' αὐτὸν ποὺ δυστυχεῖ ὁ θεὸς τοῦ δίνει γιὰ ὅλα καλὴ τύχη,
τὴ λύτρωση ἀπὸ τὴν ἀφροσύνη.
Τοῦ πλούτου κανένα τέλος δὲν ὑπάρχει φανερὸ γιὰ τοὺς ἀνθρώπους,
γιατί ὅσοι τώρα ἀπὸ μᾶς ἔχουν πολὺ πλοῦτο,
ἐπιδιώκουν τὸν διπλάσιο· ποιός θὰ τοὺς χόρταινε ὅλους;
Τὰ κέρδη στοὺς θνητοὺς βέβαια παρέχουν οἱ ἀθάνατοι,
κι ἀπ' αὐτὰ ἡ συμφορὰ ξεπηδᾶ, ποὺ ὅποτε ὁ Ζεὺς
τὴν στείλει, γιὰ νὰ τιμωρήσει, πότε στὸν ἕνα καὶ πότε στὸν ἄλλο πάει.
Μετάφραση: Χρύσα Ε. Ἀλεξοπούλου
Πιστὴ ἀντιγραφὴ Ἰ.Λ.Σκ.