Λίγα λόγια γενικῶς γιὰ τὸ ΘΕΑΤΡΟ.
10 Ἰουλίου 2016, καὶ ὥρα 7:41
Γιὰ νὰ πᾶς στὸ θέατρο
καὶ νὰ εὐχαριστηθεῖς ποὺ πῆγες στὸ
θέατρο, χρειάζονται μερικὰ πραγματάκια:
1ον, νὰ ἔχεις μάθει, συνηθίσει νὰ πηγαίνεις στὸ θέατρο, σὰν κάπως νὰ σοῦ ἔχει γίνει ἀνάγκη,
ὅπως ἆλλος συνήθισε νὰ πηγαίνει γιὰ ψάρεμα ἤ στὰ γήπεδα νὰ παρακολουθεῖ ἀγῶνες.
2ον, τὸ ἔργο νὰ εἶναι καλό καὶ οἱ ἠθοποιοὶ νὰ εἶναι φιλότιμοι, ἐργατικοὶ καὶ συμπαθεῖς.
Οἱ ὄμορφοι δὲν παίζουν σημαίνοντα ρόλο, καμία σημασία στὸ θέατρο. Ὁ Λόγος εἶναι κυρίαρ-
χος. Στὴν σκηνὴ περιμένεις νὰ δεῖς καίριες συναντήσεις προσώπων καὶ δύναμη τοῦ Λόγου.
Τίποτ' ἆλλο.
3ον, ἡ παράσταση πρέπει νὰ εἶναι μιὰ μασημένη τροφή, νιανιά, γιὰ ὅλους τοὺς θεατές, μυημένους (ταχτικοὺς τοῦ θεάτρου) καὶ μή: κείμενο λέει, σκηνικὰ περιγράφουν, μουσικὴ τονίζει, ρυθμὸς δράσης ζωντανεύει, ἠθοποιός ζεῖ, σὰν νὰ ζεῖ, αὐτὸ ποὺ συμβαίνει, καὶ ὅλα αὐτὰ καὶ ἆλλα πολλὰ συντείνουν στὸ νὰ προσελκύουν, νὰ καθηλώνουν τὸν θεατή, νὰ τὸν συγκινοῦν, νὰ τὸν προβληματίζουν ἴσως, νὰ τοῦ ἀποκαλύπτουν, ἁπλῶς ἤ μαγευτικῶς, αὐτὸ ποὺ ἤδη ξέρει, τὴν ζωή, λίγο παρακάτω δηλαδὴ ἀπ' αὐτὸ ποὺ ξέρει ἤ κι' ἀπ' τὴν ἄλλη του μεριά.
Στὸ Θέατρο καὶ στὴν Λογοτεχνία γενικῶς ἀναζητοῦμε νὰ ἐκπλαγοῦμε μὲ γνωστά μας συμβάντα. Καὶ ἀποκλειστικὰ στὸ θέατρο δὲν χρειάζονται κἄν οἱ ὑποσημειώσεις (σὲ ὅ,τι δύσκολο) ποὺ
μπορεῖ νὰ ἀφθονοῦν σὲ ἕνα βιβλίο, ἰδίως ὅταν εἶναι δοκίμιο. Ἡ παράσταση μιλάει μὲ τὴν καρδιά της, τὴν ἀνθρώπινη, δὲν εἶναι κανένα τέρας ἡ παράσταση. Εἶναι μία μεγαλύτερη ἀδελφή μας, ποὺ μᾶς ἀγαπάει καὶ τὸ ξέρουμε, γι' αὐτὸ κι' ἐμεῖς τὴν ἀγαπᾶμε καὶ τὴν ἐμπιστευόμαστε.
Ὀφείλει, τὸ ἔργο καὶ τὸ ἀνέβασμά του, τὸ παίξιμό του, στὴν σκηνὴ νὰ εἶναι ἤδη ἐλεγμένο δοκίμιο, ἄν θέλει νὰ δώσει καὶ πληροφορίες κοινωνικές, σερβιρισμένο, ὅπως εἶπα, νιανιά, γιὰ τὸν καθένα, ἐννοῶντας βέβαια μ' αὐτὸ ὅτι δὲν θεωρεῖ κανεὶς καὶ οὔτε διανοήθηκε νὰ θεωρήσει κανεὶς τοὺς θεατὲς ὡς ἤ σὰν μωρὰ ἠλίθια*. Ὅταν στὸ θέατρο χρειάζεται νὰ σοῦ δίνουν παραλλήλως μὲ τὴν δράση τοῦ ἔργου καὶ ἐξηγήσεις ἐπὶ τοῦ ἔργου καὶ τῶν διαδραματιζομένων, τότε τὸ θέατρο αὐτὸ εἶναι ἀπολύτως ἀποτυχημένο. Νὰ πέσει φωτιὰ νὰ τὸ κάψει.
Δὲν θὰ πῶ τίποτα γιὰ ἐξωφρενισμοὺς ποὺ δηλώνουν ὡς νεωτερισμοί, γιατί, στὰ 72 μου χρόνια, κατάφερα νὰ μὴν εἶμαι ἤ γίνω ἀνώμαλος, καὶ δὲν ἐπικροτῶ τὶς διαφθορές. Ἆλλο τὸ σπάω τὰ δεδομένα καὶ προχωρῶ σὲ πρόοδο καὶ βελτίωση ἤ ἀναζήτηση καλλίτερης ζωῆς κι' ἆλλο τὸ διαστρέφω τὴν ζωή, κάνω παρτούζα μὲ τὶς μποῦρδες ποὺ μὲ καυλώνουν στὴν ἀνικανότητά μου ἤ στὴν περιφρόνησή μου γιὰ τὸν ἆλλον: ἕνα δέντρο π.χ. θὰ τὸ δῶ καὶ θὰ τὸ μεταχειριστῶ καὶ θὰ τὸ χαρῶ σὰν δέντρο καὶ δὲν θὰ τὸ βαρέσω τρομαγμένος σὰν νὰ εἶδα φίδι ἤ δράκο.
Αὐτὰ συμβαίνουν μόνον σὲ σύγχρονες ἀλλοδαπ'-ἑλληνικὲς διαστροφικὲς παραστάσεις.
====
(*) Ἄς τὸ ἐπαναλάβω ὅπως ἀκριβῶς τὸ ἔλεγα καὶ τὸ ἔγραφα στὸ Πρόγραμμά μας καὶ τότε, ὅταν εἴχαμε τὸ Θέατρο τοῦ Ὀνείρου καὶ ἀπευθυνόμασταν σὲ μικρὰ παιδιά, γράφοντας ὁ ἴδιος καὶ τὰ κείμενα (ὑπάρχουν ὅλα ἀναδημοσιευμένα στὶς Κλινοσοφιστεῖες):
* θεωρῶ τὰ παιδιὰ σὰν ἔμπειρους θεατὲς τοῦ θεάτρου κι' ἄς μὴν ξέρουν κἄν τί θὰ πεῖ θέατρο,
ἐλπίζω κάτι νὰ ὑποψιαστοῦν ἐπ' αὐτοῦ μ' ἐμᾶς.
[Σημειωτέον: ἐξηγοῦσα στὰ παιδιὰ, πρὶν τὴν παράσταση, τί θὰ πεῖ θέατρο, τί θὰ πεῖ θεατής, ἔργο, ἠθοποιός, γιατί πρέπει νὰ κάνουν ἡσυχία ὅταν βλέπουν..., τί εἶναι τὸ Πρόγραμμα ποὺ δίνουν οἱ ταξιθέτριες στοὺς θεατὲς καὶ γιατί ἐγὼ ἀνελάμβανα νὰ παρουσιαστῶ ὁ ἴδιος στὴν ἀρχὴ ὡς... Πρόγραμμα θεάτρου].
** ὅταν γράφω, λέω: "μὰ αὐτὰ (= τὰ παιδιὰ-θεατὲς) ἔχουν δεῖ Σαίξπηρ, ἔχουν δεῖ Στρίντμπεργκ..." κι' ὕστερα λέω στὸν ἑαυτό μου: "εἶσαι στὰ καλά σου; ποῦ τὰ εἶδαν αὐτά;" καὶ συνεχίζοντας ξαναλέω: "κι' ἄν ὅμως ἔχουν δεῖ...- πῶς νὰ τὰ κοροϊδέψω;" ἤ "κι' ἄν εἶναι γιὰ νὰ τὰ κεντρίσω κάποτε νὰ δοῦν, γιατί νὰ μὴν τὸ κάνω;".
Δὲν ἔγινα διάσημος.
Ζῶ στὸ περιθώριο ἀπὸ ἐπιθυμία μου καὶ μόνον.
Δὲν ἔγλειψα κανέναν ἠθοποιό, κόμμα, παράγοντα.
Οἱ παραστάσεις μας χάθηκαν φυσιολογικὰ ὅπως χάνονται ὅλες οἱ στιγμές.
Τὰ κείμενα ὅμως ὑπάρχουν.
.Ἰάνης Λὸ Σκόκκο.
1ον, νὰ ἔχεις μάθει, συνηθίσει νὰ πηγαίνεις στὸ θέατρο, σὰν κάπως νὰ σοῦ ἔχει γίνει ἀνάγκη,
ὅπως ἆλλος συνήθισε νὰ πηγαίνει γιὰ ψάρεμα ἤ στὰ γήπεδα νὰ παρακολουθεῖ ἀγῶνες.
2ον, τὸ ἔργο νὰ εἶναι καλό καὶ οἱ ἠθοποιοὶ νὰ εἶναι φιλότιμοι, ἐργατικοὶ καὶ συμπαθεῖς.
Οἱ ὄμορφοι δὲν παίζουν σημαίνοντα ρόλο, καμία σημασία στὸ θέατρο. Ὁ Λόγος εἶναι κυρίαρ-
χος. Στὴν σκηνὴ περιμένεις νὰ δεῖς καίριες συναντήσεις προσώπων καὶ δύναμη τοῦ Λόγου.
Τίποτ' ἆλλο.
3ον, ἡ παράσταση πρέπει νὰ εἶναι μιὰ μασημένη τροφή, νιανιά, γιὰ ὅλους τοὺς θεατές, μυημένους (ταχτικοὺς τοῦ θεάτρου) καὶ μή: κείμενο λέει, σκηνικὰ περιγράφουν, μουσικὴ τονίζει, ρυθμὸς δράσης ζωντανεύει, ἠθοποιός ζεῖ, σὰν νὰ ζεῖ, αὐτὸ ποὺ συμβαίνει, καὶ ὅλα αὐτὰ καὶ ἆλλα πολλὰ συντείνουν στὸ νὰ προσελκύουν, νὰ καθηλώνουν τὸν θεατή, νὰ τὸν συγκινοῦν, νὰ τὸν προβληματίζουν ἴσως, νὰ τοῦ ἀποκαλύπτουν, ἁπλῶς ἤ μαγευτικῶς, αὐτὸ ποὺ ἤδη ξέρει, τὴν ζωή, λίγο παρακάτω δηλαδὴ ἀπ' αὐτὸ ποὺ ξέρει ἤ κι' ἀπ' τὴν ἄλλη του μεριά.
Στὸ Θέατρο καὶ στὴν Λογοτεχνία γενικῶς ἀναζητοῦμε νὰ ἐκπλαγοῦμε μὲ γνωστά μας συμβάντα. Καὶ ἀποκλειστικὰ στὸ θέατρο δὲν χρειάζονται κἄν οἱ ὑποσημειώσεις (σὲ ὅ,τι δύσκολο) ποὺ
μπορεῖ νὰ ἀφθονοῦν σὲ ἕνα βιβλίο, ἰδίως ὅταν εἶναι δοκίμιο. Ἡ παράσταση μιλάει μὲ τὴν καρδιά της, τὴν ἀνθρώπινη, δὲν εἶναι κανένα τέρας ἡ παράσταση. Εἶναι μία μεγαλύτερη ἀδελφή μας, ποὺ μᾶς ἀγαπάει καὶ τὸ ξέρουμε, γι' αὐτὸ κι' ἐμεῖς τὴν ἀγαπᾶμε καὶ τὴν ἐμπιστευόμαστε.
Ὀφείλει, τὸ ἔργο καὶ τὸ ἀνέβασμά του, τὸ παίξιμό του, στὴν σκηνὴ νὰ εἶναι ἤδη ἐλεγμένο δοκίμιο, ἄν θέλει νὰ δώσει καὶ πληροφορίες κοινωνικές, σερβιρισμένο, ὅπως εἶπα, νιανιά, γιὰ τὸν καθένα, ἐννοῶντας βέβαια μ' αὐτὸ ὅτι δὲν θεωρεῖ κανεὶς καὶ οὔτε διανοήθηκε νὰ θεωρήσει κανεὶς τοὺς θεατὲς ὡς ἤ σὰν μωρὰ ἠλίθια*. Ὅταν στὸ θέατρο χρειάζεται νὰ σοῦ δίνουν παραλλήλως μὲ τὴν δράση τοῦ ἔργου καὶ ἐξηγήσεις ἐπὶ τοῦ ἔργου καὶ τῶν διαδραματιζομένων, τότε τὸ θέατρο αὐτὸ εἶναι ἀπολύτως ἀποτυχημένο. Νὰ πέσει φωτιὰ νὰ τὸ κάψει.
Δὲν θὰ πῶ τίποτα γιὰ ἐξωφρενισμοὺς ποὺ δηλώνουν ὡς νεωτερισμοί, γιατί, στὰ 72 μου χρόνια, κατάφερα νὰ μὴν εἶμαι ἤ γίνω ἀνώμαλος, καὶ δὲν ἐπικροτῶ τὶς διαφθορές. Ἆλλο τὸ σπάω τὰ δεδομένα καὶ προχωρῶ σὲ πρόοδο καὶ βελτίωση ἤ ἀναζήτηση καλλίτερης ζωῆς κι' ἆλλο τὸ διαστρέφω τὴν ζωή, κάνω παρτούζα μὲ τὶς μποῦρδες ποὺ μὲ καυλώνουν στὴν ἀνικανότητά μου ἤ στὴν περιφρόνησή μου γιὰ τὸν ἆλλον: ἕνα δέντρο π.χ. θὰ τὸ δῶ καὶ θὰ τὸ μεταχειριστῶ καὶ θὰ τὸ χαρῶ σὰν δέντρο καὶ δὲν θὰ τὸ βαρέσω τρομαγμένος σὰν νὰ εἶδα φίδι ἤ δράκο.
Αὐτὰ συμβαίνουν μόνον σὲ σύγχρονες ἀλλοδαπ'-ἑλληνικὲς διαστροφικὲς παραστάσεις.
====
(*) Ἄς τὸ ἐπαναλάβω ὅπως ἀκριβῶς τὸ ἔλεγα καὶ τὸ ἔγραφα στὸ Πρόγραμμά μας καὶ τότε, ὅταν εἴχαμε τὸ Θέατρο τοῦ Ὀνείρου καὶ ἀπευθυνόμασταν σὲ μικρὰ παιδιά, γράφοντας ὁ ἴδιος καὶ τὰ κείμενα (ὑπάρχουν ὅλα ἀναδημοσιευμένα στὶς Κλινοσοφιστεῖες):
* θεωρῶ τὰ παιδιὰ σὰν ἔμπειρους θεατὲς τοῦ θεάτρου κι' ἄς μὴν ξέρουν κἄν τί θὰ πεῖ θέατρο,
ἐλπίζω κάτι νὰ ὑποψιαστοῦν ἐπ' αὐτοῦ μ' ἐμᾶς.
[Σημειωτέον: ἐξηγοῦσα στὰ παιδιὰ, πρὶν τὴν παράσταση, τί θὰ πεῖ θέατρο, τί θὰ πεῖ θεατής, ἔργο, ἠθοποιός, γιατί πρέπει νὰ κάνουν ἡσυχία ὅταν βλέπουν..., τί εἶναι τὸ Πρόγραμμα ποὺ δίνουν οἱ ταξιθέτριες στοὺς θεατὲς καὶ γιατί ἐγὼ ἀνελάμβανα νὰ παρουσιαστῶ ὁ ἴδιος στὴν ἀρχὴ ὡς... Πρόγραμμα θεάτρου].
** ὅταν γράφω, λέω: "μὰ αὐτὰ (= τὰ παιδιὰ-θεατὲς) ἔχουν δεῖ Σαίξπηρ, ἔχουν δεῖ Στρίντμπεργκ..." κι' ὕστερα λέω στὸν ἑαυτό μου: "εἶσαι στὰ καλά σου; ποῦ τὰ εἶδαν αὐτά;" καὶ συνεχίζοντας ξαναλέω: "κι' ἄν ὅμως ἔχουν δεῖ...- πῶς νὰ τὰ κοροϊδέψω;" ἤ "κι' ἄν εἶναι γιὰ νὰ τὰ κεντρίσω κάποτε νὰ δοῦν, γιατί νὰ μὴν τὸ κάνω;".
Δὲν ἔγινα διάσημος.
Ζῶ στὸ περιθώριο ἀπὸ ἐπιθυμία μου καὶ μόνον.
Δὲν ἔγλειψα κανέναν ἠθοποιό, κόμμα, παράγοντα.
Οἱ παραστάσεις μας χάθηκαν φυσιολογικὰ ὅπως χάνονται ὅλες οἱ στιγμές.
Τὰ κείμενα ὅμως ὑπάρχουν.
.Ἰάνης Λὸ Σκόκκο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου